در این درس‌نامه، دربارۀ تعریف دانشواژۀ امنیت در روابط بین‌الملل سخن خواهیم گفت.
چیستی امنیت
امنیت چونان یک نیاز بشری از دیرباز در نوشته‌های فلاسفه، به‌موازات نیاز بشر به نبود تهدید و جنگ مطرح بوده است. اما دانشواژهٔ «امنیت ملی» در پی پیدایش ملت–دولت‌های جدید وارد ادبیات سیاسی و روابط بین‌الملل گردیده است.
به باور باری بوزان،مفهوم امنیت، روش جامع‌تر، قوی‌تر و مفیدتری برای مطالعهٔ روابط بین‌الملل در سنجش با قدرت و صلح است؛ چرا که بیانگر انگیزهٔ اصلی رفتار کشورها و همسنگبا قدرت مطرح است.
واژهٔ لاتین Security برگرفته از ریشهٔ Secures به‌معنای «بدون دل‌نگرانی» است.
پس امنیت آن است که کشورها هیچگونه احساس هراس حملهٔ نظامی، فشار سیاسی با اقتصادی نکنند و بتوانند آزادانه پیشرفت خود را پیگیری کنند.
ماهیت امنیت با پذیرش یک تعریف جامع و مانع در تعارض است، که عمده‌ترین دلیل آن هم رشد و توسعۀ جوامع بشری است.
در دوران چیرگی رئالیزم بر مطالعات روابط بین‌الملل، تعریف و کاربرد امنیت بسیار محدود (مضیق) بود و ماهیتاً آنرا تنها مرتبط به امنیت نظامی می‌دیدند و به‌عنوان «امنیت ملی» از آن یاد می‌شد.
بدلیل تحولات دههٔ ۱۹۸۰ اما دیدگاه دولت‌محور رئالیزم نتوانست بسیاری از تهدیدات را تحلیل نماید به همین روی، دیدگاه گسترده (موسع) جایگزین آن شد و در چشم انداز جدید، بدون آنکه برجستگی دولت کاسته شود، عرصه‌های دیگری نیز بعنوان «مرجع امنیت» مطرح گردیدند.
امنیت ملی یعنی مصونیت مطلق یا نسبی یک کشور (ملت–دولت) از حملۀ نظامی یا خراب‌کاری‌های مسلحانه و سیاسی و اقتصادی، همراه با توان وارد کردن ضربۀ کاری به دشمن در صورت مورد حمله قرار گرفتن.
امنیت بین‌الملل مجموعه‌ای از تدابیر و اقدامات دولت‌ها و سازمان‌های بین‌المللی، همچون سازمان ملل متحد است که برای اطمینان از بقا و امنیت متقابل صورت می‌گیرد. این اقدامات شامل اقدام نظامی و موافقت نامه‌های دیپلماتیک همانند معاهدات و قراردادها می‌باشند. امنیت ملی و بین‌المللی همواره با یکدیگر در ارتباط هستند. امنیت بین‌الملل، امنیت ملی یا امنیت دولت در عرصه جهانی محسوب می‌شود.
تهدید امنیتی
تهدید امنیتی، در عرصۀ سیاست و روابط بین‌الملل، عبارت است از هرگونه قصد، نیت حادثه و اقداماتی که ثبات سیاسی و اقتصادی، منافع حیاتی و امنیت ملی یک کشور را در معرض خطر جدی قرار بدهد.
در واقع؛ هر نوع «جهت‌گیری» و «اقدام» دشمنان (اعم از داخلی یا خارجی) که باعث به خطر افتادن منافع ملی کشور گردد را تهدید می‌گویند.
نقطه مشترک همه تهدیدات، تحمیل اراده به نیروی مقابل است.
در نظریه‌های رئالیزم به‌ویژه در نظریۀ «توازن تهدید» آن و نیز در مکتب کپنهاگ، «تهدید» نقش محوری در امنیت ملی دارد؛ در حالی که در نظریه‌هایی مانند سازه‌انگاری و نظریۀ قدرت نرم، تهدید در حاشیه قرار دارد.
برچسب : اصول-و-مبانی-روابط-بین-الملل , امنیت , امنیت-پژوهی , درس-اصول-روابط-بین-الملل , درس-نظریه-های-امنیت , روابط-بین-الملل , کلاسهای-دکتر-روح-الله-تقی-نژاد ,