«سرفصل ها و منابع درس تاریخ روابط بین الملل 2»
سرفصل‌ها و منابع درس
تاریخ روابط بین‌الملل (2)
History of International Relations II
تعداد واحد: 2
تعداد ساعت: 32
دروس پیش‌نیاز: درسِ تاریخ روابط بین‌الملل 1
نوع واحد: جبرانی ☐ پایه ☐ تخصصی ☒ اختیاری ☐ نظری ☒ عملی ☐
آموزش تکمیلی عملی: ندارد ☒ دارد ☐ (سفر علمی ☐ کارگاه ☐ آزمایشگاه ☐ سمینار ☐)
آزمون: نوشتاری ☒ عملکردی ☐
استاد: دکتر تقی نژاد
هدف درس: آشنایی دانشجویان با تحولات روابط بین‌الملل در قرن بیستم و ابتدای هزارۀ سوم میلادی با توجه بر رویدادها و واقعیت‌های موجود در تاریخ روابط بین‌الملل با رویکرد انتقادی.
شرح درس: در این درس پس از مروری اجمالی بر وضعیت نظام بین‌الملل در ابتدای قرن بیستم، با رویکردی انتقادی توضیح داده می‌شود که این تحولات نظیر درگیری ایدئولوژی‌ها و استعمار، چگونه روابط بین‌الملل را تحت تأثیر قرار داده و به جنگ‌های جهانی اول و دوم منجر شده است. مطالعۀ نتایج و پیامدهای این جنگ‌ها بر تحولات بعدی بین‌المللی در طول جنگ سرد همراه با نقش مهم انقلاب اسلامی در تحولات ربع پایانی قرن بیستم و تحولات آیندۀ روابط بین‌الملل مورد بررسی قرار می‌گیرد.
جلسۀ اول
گفتار: روابط بین‌الملل در سدۀ بیستم–از سال ۱۹۰۰ تا ۱۹۱۸ (پایان جنگ جهانی اول) 1
● سیستم دلکسه، ابتکار عمل فرانسه؛ اقدامات آلمان برای مقابله با آن
● یاداشت سیاست درهای باز تئودور روزولت و ورود امریکا به صحنۀ سیاست بین‌الملل، شکست آلمان
● اتفاق مثلث و جنگ جهانی اول، ریشه‌ها و پیامدها
● جنگ‌های بالکان
● پیمان ورسای و نظریۀ ویلسون (دولت فدرال جهانی)
جلسۀ دوم
گفتار: روابط بین‌الملل در سدۀ بیستم–از سال ۱۹۰۰ تا ۱۹۱۸ (پایان جنگ جهانی اول) 2
● انقلاب روسیه و پیدایش اتحاد جماهیر شوروی
● تشکیل جامعۀ ملل بر اساس نظریۀ ویلسون
● فروپاشی عثمانی (دولت‌های تحت‌الحمایه)
جلسۀ سوم
گفتار: روابط بین‌الملل در سدۀ بیستم–از سال ۱۹۲۰ تا ۱۹۴۵ (پایان جنگ جهانی دوم) 1
● بحران اقتصادی غرب
● ایجاد موازنۀ قوای جدید با احیای آلمان و تقویت نازیسم هیتلری
● انزواگرایی آمریکا (خروج از جامعّ ملل)
● پیروزی حزب ناسیونالیزم هیتلری
● حملۀ ایتالیا به حبشه و ناکامی جامعۀ ملل و برخورد با متجاوز
● پیمان ۱۹۲۸ بریان کلوگ
● قرارداد مولوتف–ریبن تروپ
جلسۀ چهارم
گفتار: روابط بین‌الملل در سدۀ بیستم–از سال ۱۹۲۰ تا ۱۹۴۵ (پایان جنگ جهانی دوم) 2
● حملۀ آلمان به لهستان و اتریش و آغاز جنگ جهانی دوم
● جنگ جهانی دوم؛ ریشه‌ها و پیامدها
● نظریۀ فرانکلین روزولت (برادران بزرگتر)
● شکل‌گیری سازمان ملل و حق وتو برای قدرتهای پیروز در جنگ
جلسۀ پنجم
گفتار: روابط بین‌الملل در سدۀ بیستم–از پایان جنگ جهانی دوم تا پیروزی انقلاب اسلامی ایران
● ظهور دو ابرقدرت و شکل‌گیری نظام دو قطبی
● نظریۀ محاصرۀ بلوک شرق با پیمان‌های نظامی متقابل (ناتو، سیتو، سنتو، آنزوس و پیمان ورشو)
جلسۀ ششم
گفتار: روابط بین‌الملل در سدۀ بیستم–آغاز جنگ سرد و جنگ‌های تابعه میان دو قطب شرق و غرب 1
● جنگ کره
● جنگ ویتنام
● بحران موشکی کوبا
جلسۀ هفتم
گفتار: روابط بین‌الملل در سدۀ بیستم–آغاز جنگ سرد و جنگ‌های تابعه میان دو قطب شرق و غرب 2
● پیمان‌های کنترل تسلیحاتی
● همزیستی مسالمت‌آمیز
جلسۀ هشتم
گفتار: روابط بین‌الملل در سدۀ بیستم–آغاز جنگ سرد و جنگ‌های تابعه میان دو قطب شرق و غرب 3
● کنفرانس غیرمتعهدها
● تأسیس رژیم صهیونیستی و جنگ با اعراب
● امواج ضداستعماری و آغاز استعمار نو
جلسۀ نهم
گفتار: روابط بین‌الملل در سدۀ بیستم–از انقلاب اسلامی ایران تا فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و نظام دو قطبی 1
● انقلاب اسلامی و پیامدهای منطقه‌ای و جهانی
● نزدیکی دو ابرقدرت در تقابل با انقلاب اسلامی و آغاز جنگ‌های خلیج فارس
جلسۀ دهم
گفتار: روابط بین‌الملل در سدۀ بیستم–از انقلاب اسلامی ایران تا فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و نظام دو قطبی 2
● حملۀ عراق به ایران
● حملۀ عراق به کویت
● مداخلۀ آمریکا برای کنترل شیرهای نفت
● فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و تحولات پسا جنگ سرد
جلسۀ یازدهم
گفتار: روابط بین‌الملل در سدۀ بیستم–از انقلاب اسلامی ایران تا فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و نظام دو قطبی 3
● چرایی و چگونگی حادثۀ ۱۱ سپتامبر و حملۀ امریکا و ناتو به افغانستان و عراق
● بحران‌های اقتصادی و مالی در اتحادیۀ اروپا و آمریکا
● ناکامی آمریکا در ایجاد نظم نوین جهانی
● قدرت گرفتن جهان شرق و جهان اسلام
● تحلیل نقادانۀ تحولات قرن بیستم
جلسۀ دوازدهم
گفتار: تحولات نوین روابط بین‌الملل 1
● تأثیر تحولات سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی این دوره بر تحولات بین‌المللی
● جهان اسلام و بیداری اسلامی
● بحران‌های ادواری اقتصادی
جلسۀ سیزدهم
گفتار: تحولات نوین روابط بین‌الملل 2
● تحلیل نقادانۀ تحولات سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی این دوره و تأثیر آن بر روابط بین‌الملل
– تقویت نظامی‌گری و دیپلماسی نظامی
– پیروزی‌های مقاومت اسلامی
جلسۀ چهاردهم
گفتار: تحولات نوین روابط بین‌الملل 3
● قدرت‌یابی قدرتهای جدید مانند چین و برزیل
● بررسی و نقد نظریه‌های نظام بین‌الملل پس از جنگ سرد
جلسۀ پانزدهم
گفتار: نظام بین‌المللِ در حال گذار و ویژگی‌های آن 1
● تغییر ماهیت قدرت
● تکثر بازیگران (بازیگران غیردولتی)
● افزایش نقش مناطق
جلسۀ شانزدهم
گفتار: نظام بین‌المللِ در حال گذار و ویژگی‌های آن 2
● بحران‌ها و شکاف‌های هویتی و منازعات خشونت‌آمیز
● بلوک‌بندی‌های جدید قدرت
مهمترین منابع درس (ویژۀ کنکور کارشناسی ارشد):
● بزرگمهری، مجید (1395). تاریخ روابط بین‌الملل (1945–1870). تهران: سمت.
● نقیب‌زاده، احمد (1393). تاریخ دیپلماسی و روابط بین‌الملل (از پیمان وستفالی تا امروز). تهران: قومس.
● فیندلی، کارتر و جان الگزاندرا ماری راثنی (۱۳۷۹). جهان در قرن بیستم. برگردانِ بهرام معلمی. تهران: ققنوس.
برخی از منابع پیشنهادی برای مطالعۀ بیشتر، (و کنکور دکترای تخصصی Ph.D افزون بر منابع بالا):
● دولتشاهی، اسماعیل (1348). تاریخ اروپا (از کنگره وین تا جنگ جهانی دوم). تهران: انتشارات دانشسرای عالی.
● روزول، رابرت پالمر (1349). تاریخ جهان نو. برگردانِ ابوالقاسم طاهرى. تهران: امیرکبیر.
● فیشر، هربرت و آلبرت لارنس (1324). تاریخ اروپا. برگردانِ غلامعلی وحید مازندرانی. تهران: انتشارات علمی.
● کندی، پل (1395). پیدایش و فروپاشی قدرتهای بزرگ. برگردانِ عبدالرضا غفرانی. تهران: علمی و فرهنگی.
● لیتل‌فیلد، هنری ویلسون (1373). تاریخ اروپا؛ از سال 1815 به بعد. برگردانِ فریده قراچه‌داغی. تهران: علمی و فرهنگی.
● نقیب‌زاده، احمد (1380). تحولات روابط بین‌الملل (از کنگره وین تا امروز). تهران: قومس.
.
.
.
بخش : تاریخ روابط بین الملل ◄
برچسب : syllabus , تاریخ-روابط-بین-الملل , درس-تاریخ-روابط-بین-الملل , سرفصل-تاریخ-روابط-بین-الملل , سرفصل-درس-تاریخ-روابط-بین-الملل , سرفصل-دروس , منابع-درس-تاریخ-روابط-بین-الملل , کلاسهای-دکتر-روح-الله-تقی-نژاد ,