www.intRel.Politics.Blog

سرفصل‌ها و منابع درس

 ساختار و کارکرد سلطه در نظام بین الملل 

 Structure and Function of Hegemony in International System 

تعداد واحد: 2 
تعداد ساعت: 32 
دروس پیش‌نیاز: – 
نوع واحد: جبرانی ☐  پایه ☐  تخصصی ☐  اختیاری ☒  نظری ☒  عملی ☐ 
آموزش تکمیلی عملی:  ندارد ☒  دارد ☐ (سفر علمی ☐ کارگاه ☐ آزمایشگاه ☐ سمینار ☐) 
آزمون: نوشتاری ☒  عملکردی ☐ 
استاد: دکتر تقی نژاد 

هدف درس: شناختی نو به مفهوم نظام سلطه، ساختار، کارکردها، ابزارها، رویکردها و نظریه‌های مختلف دربار، آن و نیز تبیین رویکرد انقلاب اسلامی به نفی نظام سلطه. 
شرح درس: در این درس دانشجویان با واقعیت سلطه‌گرانۀ نظام بین‌الملل که در طول تاریخ و به‌ویژه بعد از عهدنامۀ وستفالیا شکل گرفته و تکامل یافته است و با ماهیت، محتوا و چگونگی ساختار آن آشنا می‌گردند. 

جلسۀ اول 
گفتار: مفهوم‌شناسیِ نظام سلطه و واژگان مرتبط 
● استکبار 
● امپریالیزم 
● استعمار 
● استبداد جهانی 

جلسۀ دوم 
گفتار: مفهوم‌شناسیِ نظام سلطه و واژگان مرتبط 
● استعمار نو 
● استعمار فرانو 

جلسۀ سوم 
گفتار: تاریخ نظام سلطه، تحولات و ادوار آن 

جلسۀ چهارم 
گفتار: مبانی فکری (فلسفی، جامعه‌شناختی و روان‌شناختیِ) نظام سلطه 

جلسۀ پنجم 
گفتار: ساختار نظام سلطه 
● الگوهای سلطه در نظام‌های مختلف بین‌المللی (تک قطبی، دوقطبی، چندقطبی، درحال گذار) 

جلسۀ ششم 
گفتار: کارکردها و ابزار نظام سلطه با تأکید بر جنگ نرم 

جلسۀ هفتم 
گفتار: رویکردهای مختلف نظری به نظام سلطه 

جلسۀ هشتم 
گفتار: نظریه‌های روابط بین‌الملل در نظام سلطه 
● نظریۀ ثبات مبتنی بر سیطره و نظام جهانی 

جلسۀ نهم 
گفتار: نظام سلطه و نظریۀ حکمرانی جهانی 

جلسۀ دهم 
گفتار: بازیگران منطقه‌ای و بین‌الملل در نظام سلطه 

جلسۀ یازدهم 
گفتار: نظام سلطه و سازمان‌های بین‌المللی 
● نظام سلطه، بازیگران غیردولتی، شرکت‌های چندملیتی، رسانه‌ها و فضاهای مجازی 

جلسۀ دوازدهم 
گفتار: جنبش‌های سلطه‌ستیز 

جلسۀ سیزدهم 
گفتار: نفی سلطه‌جویی–سلطه‌پذیری در آموزه‌های اسلامی 

جلسۀ چهاردهم 
گفتار: اندیشۀ امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی) دربارۀ نظام سلطه 

جلسۀ پانزدهم 
گفتار: مقاومت اسلامی و نظام سلطه 

جلسۀ شانزدهم 
گفتار: تحول الگوهای سلطه در عصر جهانی شدن 

مهمترین منابع درس (ویژۀ کنکور کارشناسی ارشد): 
● الهی، همایون (۱۳۹۳). شناخت ماهیت و عملکرد امپریالیسم. تهران: قومس. 
● چامسکی، نوام (۱۳۸۵). سلطه یا بقا: طرح سلطه آمریکایی. برگردانِ علیرضا ثقفی. تهران: دیگر. 
● رینولدز، چارلز (۱۳۸۲). وجوه امپریالیسم. برگردانِ حسین سیف‌زاده. تهران: وزارت امور خارجه. 
● مگداف، هری و تام کمپ (۱۳۸۳). امپریالیسم. برگردانِ هوشنگ مقتدر. تهران: کویر. 
● مومسن، ولفگانگ ج. احمد ساعی، دیوید فیلدهاوس، آلبرت زیمانسکی (1378). نظریه‌های امپریالیسم. برگردان و تألیف احمد ساعی. تهران: قومس. 

برخی از منابع پیشنهادی برای مطالعۀ بیشتر، (و کنکور دکترای تخصصی Ph.D) افزون بر منابع بالا: 
● ابو، بوسالوئیس (۱۳۸۵). امپریالیسم سایبر: روابط جهانی در عصر جدید الکترونیک. برگردانِ پرویز علوی. تهران: ثانیه. 
● برژینسکی، زبیگنیو (۱۳۹۴). انتخاب: سلطه یا رهبری. برگردانِ امیر حسین نوروزی. تهران: نی. 
● جمعی از محققان دفتر فرهنگی فخرالائمه(ع) (۱۳۹۴). مبانی دینی استکبارستیزی و اصول مواجه با نظام سلطه و استکبار جهانی. تهران: سازمان اوقاف و امور خیریه. 
● سعید، ادوارد (۱۳۸۳). فرهنگ و امپریالیسم: بررسی فرهنگی سیاست امپراتوری. برگردانِ اکبر افسری. مشهد: توس و مرکز بین‌المللی گفتگوی تمدنها. 
● شفائی هریس، علی (۱۳۹۳). ساختار نظام بین‌الملل و رژیم‌های بین‌المللی (بررسی رژیم دریانوردی بعد از 11 سپتامبر 2001. تهران: اسرار دانش. 
● شیلر، هربرت (۱۳۹۲). ارتباطات و سلطه فرهنگی. برگردانِ شراره امیرخلیلی و رویا پوروکیل و کاظم معتمدنژاد. تهران: نشر شهر تهران. 
● صفاتاج، مجید (۱۳۹۲). سلطه پنهانی: سیطره نامرئی صهیونیسم بر سیاست، فرهنگ و افکار ملتها. تهران: آرون. 
منصوری، جواد (۱۳۹۴) استعمار فرانو؛ نظام سلطه در قرن بیست و یکم. تهران: امیرکبیر. 
● والرستاین، ای‍م‍ن‍ی‍وئ‍ل م‍وری‍س (۱۳۸9) مقدمه‌ای بر تحلیل نظام‌های جهانی. برگردانِ حسین عسگریان. تهران: ابرار معاصر. 
● هیچکاک، اندرو کرینگتون (۱۳۹۱). صهیونیسم در مسیر سلطه: ناگفته‌هایی از توطئه‌ها و ترفندها. برگردانِ محمدیاسر فرحزادی. تهران: ساقی. 

.

.

.