«سرفصل ها و منابع درس تاریخ روابط بین الملل 1»
سرفصل‌ها و منابع درس
تاریخ روابط بین‌الملل (1)
History of International Relations II
تعداد واحد: 2
تعداد ساعت: 32
دروس پیش‌نیاز: درسِ تاریخ روابط بین‌الملل 1
نوع واحد: جبرانی ☐ پایه ☐ تخصصی ☒ اختیاری ☐ نظری ☒ عملی ☐
آموزش تکمیلی عملی: ندارد ☒ دارد ☐ (سفر علمی ☐ کارگاه ☐ آزمایشگاه ☐ سمینار ☐)
آزمون: نوشتاری ☒ عملکردی ☐
استاد: دکتر تقی نژاد
هدف درس: آشنایی دانشجویان با تحولات روابط بین‌الملل در ادوار تاریخی گذشته با توجه به رویدادها و واقعیت‌های موجود در تاریخ با رویکردی انتقادی.
شرح درس: در این درس، نخست روابطِ همکاری‌ها، رقابت‌ها و منازعات میان واحدهای سیاسی پیش از معاهدۀ وستفالیا (امپراطوری‌ها و دولت‌شهرها) و سده‌های میانه مطالبی ارائه خواهد شد، سپس با رویکردی انتقادی بیان خواهد شد که تحولاتی مانند جنبش اصلاح دینی، رنسانس، ظهور سرمایه‌داری و پیمان وستفالیا چگونه روابط بین‌الملل نوین را شکل داده‌اند. در ادامه وارد تحولات اروپا از دریچۀ تحولات داخلی انگلستان، فرانسه، تحولات موازنۀ قوا در اروپا و وحدت ایتالیا و آلمان و نیز روابط میان دولت‌های غربی با دولتها و کنشگران غیرغربی ارائه خواهد شد.
جلسۀ اول
گفتار: کلیات و مفاهیم
● فلسفۀ تاریخ
● اهمیت مطالعۀ تاریخ در سیاست و روابط بین‌الملل
● مفهوم واحد سیاسی و اَشکال مختلف واحدهای سیاسی اولیه در آسیا و اروپا
– قبیله‌شهرها
– دولت‌شهرها
– امپراطوری‌ها
● ریشه‌های ظهور قدرت‌های عصر پیش از ظهور اسلام
● تحولات و مناسبات میان قدرت‌ها و تمدن‌های باستانی (مانند ایران، روم، یونان، چین، بین‌النهرین)
● عوامل افول امپراطوری‌ها و تمدن‌های باستانی
جلسۀ دوم
گفتار: ظهور و تعاملات امپراطوری‌های دینی
● ظهور و گسترش مسیحیت و نقش آن در تحولات بین‌المللی
● قرون وسطای اروپایی (نظام فئودالیزم، کاتولیسیزم و آیین مدرسی)
● ظهور و گسترش اسلام و نقش آن در تحولات بین‌المللی
● تحولات امپراطوری روم شرقی و افول آن
● مسیحیت و اسلام
● جنگ‌های صلیبی
جلسۀ سوم
گفتار: رنسانس و رفورمیزم و تأثیر آن‌ها بر تحولات بین‌المللی
● ظهور و گسترش اندیشۀ نوزایی (رنسانس)
● پروتستانیزم
● رفورمیزم (جنبش اصلاح دینی)
جلسۀ چهارم
گفتار: پیدایش دولت‌های ملّی مدرن
● زمینه‌ها و تحولات جنگ‌های سی سالۀ مذهبی
● پیمان وستفالیا
جلسۀ پنجم
گفتار: تحولات علمی و فلسفی سدۀ نوزدهم
● انقلاب صنعتی
● سرمایه‌داری و تحلیل نقادانۀ آن
● عصر کاوش‌ها (سرزمین‌های جدید)
● عصر استعمار
جلسۀ ششم
گفتار: پیدایش دموکراسی پارلمانی
● جنگ‌های داخلیِ انگلستان
● پیدایش دموکراسی پارلمانی با قدرت مردمی
جلسۀ هفتم
گفتار: پیدایش دموکراسی انتخابی
● مهاجرت به سرزمین جدید و جنگ‌ها استقلال امریکا
● دموکراسی انتخابی در کشور نوپدید ایالات (دول) متحدۀ امریکا
● دکترین مونروئه (امپریالیزم قاره‌ای)
جلسۀ هشتم
گفتار: پیدایش حکومت مردم بر مردم
● انقلاب فرانسه و پیدایش حکومت مردم بر مردم (جمهوری)
● عصر اقتدار فرانسه
● پدیدۀ بُناپارتیسم
● فتوحات و شکست‌های ناپلئون
جلسۀ نهم
گفتار: کنگرۀ وین و پیامدهای آن
● پیدایش کنسرت اروپایی
● نظم نوین بین‌المللی پس از کنگرۀ وین
● نظام موازنۀ قوا (نظام چندقطبی) و نظام کنفرانس‌ها
جلسۀ دهم
گفتار: انقلاب‌های اروپایی سدۀ نوزدهم
● انقلاب‌های 1830
● انقلاب‌های 1848
جلسۀ یازدهم
گفتار: سرکوب جنبش‌های آزادی‌خواهی
● اتحاد مقدس
● سیستم سرکوب مترنیخ
● متمم‌های کنگرۀ وین (اکس‌لاشاپل، تروپائو، لایباخ، ورونا)
جلسۀ دوازدهم
گفتار: جنبش‌های ناسیونالیستی
● وحدت و پیدایش ایتالیا
جلسۀ سیزدهم
گفتار: جنبش‌های ناسیونالیستی
● وحدت و پیدایش آلمان
جلسۀ چهاردهم
گفتار: امپراطوری‌های مسلمان سدۀ نوزدهم 1
● پیدایش امپراطوری عثمانی
جلسۀ پانزدهم
گفتار: امپراطوری‌های مسلمان سدۀ نوزدهم 2
● پیدایش امپراطوری صفوی
● تعاملات عصر قاجار
جلسۀ شانزدهم
گفتار: تحولات روابط بین‌الملل در آستانۀ ورود به سدۀ بیستم
● عصر معاهدات اروپایی و تدوین حقوق بین‌الملل جدید
● تداوم استعمار/امپریالیزم (جنگ تریاک)
● سیستم اول و دوم بیسمارک
● اتحاد مثلث تا سقوط بیسمارک
● ژاپن و مسائل شرق دور
مهمترین منابع درس (ویژۀ کنکور کارشناسی ارشد):
● بزرگمهری، مجید (1395). تاریخ روابط بین‌الملل (1945–1870). تهران: سمت.
● نقیب‌زاده، احمد (1393). تاریخ دیپلماسی و روابط بین‌الملل (از پیمان وستفالی تا امروز). تهران: قومس.
برخی از منابع پیشنهادی برای مطالعۀ بیشتر، (و کنکور دکترای تخصصی Ph.D افزون بر منابع بالا):
● پیرن، ژاک (1357). جریان‌های بزرگ تاریخ معاصر. برگردانِ رضا مشایخی. تهران: امیرکبیر.
● رونوون، پی یر (1369). تاریخ روابط بین‌الملل در قرن نوزدهم. برگردانِ قاسم صنعوی. مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.
● سلیمی، حسین. نگرشی نو به تاریخ روابط بین‌الملل تا پایان جنگ جهانی دوم. تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبائی.
● فیشر، هربرت و آلبرت لارنس (1324). تاریخ اروپا. برگردانِ غلامعلی وحید مازندرانی. تهران: انتشارات علمی.
● لیتل‌فیلد، هنری ویلسون (1373). تاریخ اروپا؛ از سال 1815 به بعد. برگردانِ فریده قراچه‌داغی. تهران: علمی و فرهنگی.
● ماله، آلبر و ژول آیزاک و پیر گریه (1357). تاریخ قرن نوزدهم و معاصر. برگردانِ نصرالله فلسفی. تهران: ابن سینا.
● مورن، ماکسیم (1338). تاریخ دول معظم. برگردانِ علی اصغر شمیم. تهران: مدبر.
● نقیب‌زاده، احمد (1380). تحولات روابط بین‌الملل (از کنگره وین تا امروز). تهران: قومس.
.
.
.
بخش : تاریخ روابط بین الملل ◄
برچسب : syllabus , تاریخ-روابط-بین-الملل , درس-تاریخ-روابط-بین-الملل , سرفصل-تاریخ-روابط-بین-الملل , سرفصل-درس-تاریخ-روابط-بین-الملل , سرفصل-دروس , منابع-درس-تاریخ-روابط-بین-الملل , کلاسهای-دکتر-روح-الله-تقی-نژاد ,