«سرفصل ها و منابع درس اقتصاد سیاسی بین الملل»
سرفصل‌ها و منابع درس
اقتصاد سیاسی بین‌الملل
International Political Economy
تعداد واحد: 2
تعداد ساعت: 32
دروس پیش‌نیاز: درسِ اقتصاد برای سیاست
نوع واحد: جبرانی ☐ پایه ☐ تخصصی ☒ اختیاری ☐ نظری ☒ عملی ☐
آموزش تکمیلی عملی: ندارد ☒ دارد ☐ (سفر علمی ☐ کارگاه ☐ آزمایشگاه ☐ سمینار ☐)
آزمون: نوشتاری ☒ عملکردی ☐
استاد: دکتر تقی نژاد
هدف درس: آشنایی دانشجویان با کلیات نظریه‌ها و مسایل اقتصاد سیاسی بین‌الملل نقد آنها و نقش و جایگاه ایران در آن.
شرح درس: در این درس تلاش می‌گردد تا الف) زمینه‌های شکل‌گیری مبحث و رشتۀ اقتصاد سیاسی بین‌الملل مورد بررسی قرار گیرد؛ ب) اهمیت و جایگاه مباحث اقتصاد سیاسی بین‌الملل برای دانشجویان علوم سیاسی تفهیم گردد؛ ج) متفکران و آثار آنها در مورد تعامل سیاست و اقتصاد در عرصۀ بین‌الملل معرفی گردد؛ د) نقد و برررسی موضوعات مرتبط با اقتصاد سیاسی بین‌الملل؛ و هـ) مباحث اقتصاد سیاسی بین‌الملل در مناسبات بین‌المللی ایران مورد بحث و بررسی واقع شود.
جلسۀ اول
گفتار: مباحث مقدماتی 1
● عوامل و روند تشکیل اقتصاد سیاسی بین‌الملل
● تاریخچۀ اقتصاد سیاسی بین‌الملل
جلسۀ دوم
گفتار: مباحث مقدماتی 2
● بررسی تحولات اقتصاد بین‌الملل در سه دهۀ اول دورۀ جنگ سرد با تأکید بر مناسبات اقتصادی امریکا، اروپا و آسیا
بحران انرژی در پی تحریم نفتی اعراب و رکود تورمی فراگیر در اقتصاد جهان و... که همگی در تشکیل و قوام‌یایی مبحث اقتصاد سیاسی بین‌الملل دخالت داشته‌اند
جلسۀ سوم
گفتار: بررسی مفاهیم کلیدی 1
● اقتصاد بین‌الملل
● سیاست بین‌الملل
● اقتصاد سیاسی
● اقتصاد سیاسی بین‌الملل
جلسۀ چهارم
گفتار: بررسی مفاهیم کلیدی 2
● تجارت آزاد
● رژیم‌های اقتصادی
● هژمونی اقتصادی
● بحران مالی بین‌المللی
جلسۀ پنجم
گفتار: بررسی و نقد مکاتب و نظریه‌های اقتصاد سیاسی بین‌الملل 1
مکاتب ناظر بر چیستی و کارکرد اقتصاد سیاسی بین‌الملل:
● مکتب امریکایی
● مکتب بریتانیایی
● مکتب اسلام
جلسۀ ششم
گفتار: بررسی و نقد مکاتب و نظریه‌های اقتصاد سیاسی بین‌الملل 2
مکاتب ناظر بر نحوۀ تعامل اقصاد بین‌الملل و سیاست بین‌الملل:
● لیبرالیزم
● مارکسیزم
● رئالیزم
جلسۀ هفتم
گفتار: حوزه‌های موضوعی 1
● روابط تجاری بین‌المللی
● مبانی اقتصادی–سیاسی تجارت بین‌الملل
● قبض و بسط تحولات تجارت بین‌الملل به‌ویژه از انقلاب صنعتی تاکنون
جلسۀ هشتم
گفتار: حوزه‌های موضوعی 2
● رژیم‌های تجاری موجود در سطوح جهانی و منطقه‌ای
● منطقه‌گرایی و چندجانبه‌گرایی در تجارت بین‌الملل
● چیستی و اهمیت تحریم‌های بین‌المللی
جلسۀ نهم
گفتار: حوزه‌های موضوعی 3
● نقش و جایگاه انرژی در تجارت بین‌الملل
● روابط پولی و مالی بین‌المللی
● تحولات سیستم پولی بین‌المللی از سدۀ نوزدهم تاکنون
جلسۀ دهم
گفتار: حوزه‌های موضوعی 4
● نقش سیستم پولی در تنظیم تجارت بین‌الملل
● رژیم‌های پولی و مالی بین‌المللی
● ریشه‌ها و پیامدهای بحران‌های مالی بین‌المللی
جلسۀ یازدهم
گفتار: حوزه‌های موضوعی 5
● شرکتهای چندملیتی و تولید جهانی
● ریشه‌ها، تحولات و آثار سیاسی و اقتصادی شرکتهای چندملیتی
● نقش شرکتهای چندملیتی در جهان کمتر توسعه‌یافته
● نحوۀ تعامل شرکتهای چندملیتی با دولت‌های متبوع (مادر)
جلسۀ دوازدهم
گفتار: حوزه‌های موضوعی 6
● مسایل بین‌المللی توسعه
● شاخص‌ها، ریشه‌ها و پیامدهای فقر و نابرابری در اقتصاد جهانی
● تجربۀ وابستگی و نوسازی در جوامع در حال توسعه
● کمک‌های خارجی و مسألۀ توسعه در جهان کمترتوسعه‌یافته
● رژیم‌های بین‌المللی توسعه
جلسۀ سیزدهم
گفتار: تحلیل مسایل اقتصاد سیاسی بین‌الملل 1
● جهانی‌شدن/جهانی‌سازی
● مسایل زیست‌محیطی
● بحران مالی جهانی، تحولات نوین جهانی در تجارت بین‌الملل
جلسۀ چهاردهم
گفتار: تحلیل مسایل اقتصاد سیاسی بین‌الملل 2
● مناسبات اقتصادی–سیاسی قدرت‌های بزرگ
● خیزش چین
● چالش‌های اتحادیۀ اروپا
جلسۀ پانزدهم
گفتار: ایران در عرصۀ اقتصاد سیاسی بین‌الملل
● جایگاه ایران در تجارت بین‌الملل؛ ایران و مسأله سرمایه‌گذاری خارجی
● مسایل ایران در عرصۀ مبادلات انرژی
● ایران و تحریم‌های بین‌المللی
جلسۀ شانزدهم
گفتار: جهان اسلام و اقتصاد سیاسی بین‌الملل
● مفاهیم و مبانی
● سازمان‌های اقتصادی کشورهای اسلامی
مهمترین منابع درس (ویژۀ کنکور کارشناسی ارشد):
● پالان، روتن (۱۳۸۶). اقتصاد سیاسی جهانی؛ نظریه‌های معاصر. برگردانِ حسین پوراحمدی و ایوب کریمی. تهران: مهاجر.
● تقوی، مهدی (۱۳۹۴۵). اقتصاد سیاسی بین‌الملل. تهران: دانشگاه علامه طباطبائی.
● مصلی‌نژاد، عباس (۱۳۹۵). اقتصاد سیاسی بین‌الملل. تهران: دانشگاه تهران.
● میلر، ریمون سی. (۱۳۹۴). اقتصاد سیاسی بین‌الملل: جهان‌بینی‌های متعارض. برگردانِ محمدعلی شیرخانی و سید احمد فاطمی‌نژاد و علیرضا خسروی. تهران: سمت.
برخی از منابع پیشنهادی برای مطالعۀ بیشتر، (و کنکور دکترای تخصصی Ph.D) افزون بر منابع بالا:
● استیگلیتز، جوزف (۱۳۹۱). سقوط آزاد، بازارهای آزاد و افول اقتصاد جهانی. برگردانِ محمدناصر شرافت جهرمی و رسام مشرقی. تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
● استیگلیتز، جوزف (۱۳۹۴). جهانی‌سازی و مسایل آن. برگردانِ حسن گلریز. تهران: نی.
● کرستزی، مارک ج. سی. (۱۳۸۷). تأثیر روابط اقتصادی در مجادلات سیاسی و روابط بین‌الملل. برگردانِ الیاس کرمی. تهران: مؤسسه تحقیقاتی تدبیر اقتصاد.
● گیلپین، رابرت و جین گیلیین (۱۳۸۷). اقتصاد سیاسی جهانی؛ درک نظم اقتصاد بین‌الملل. برگردانِ هادی خوشنویس. تهران: فخراکیا.
● هتنه، جورن؛ یوشیکازو ساکاماتو؛ رابرت کاکس؛ کیس واندرپیجل؛ جیمز روزنا و استفان گیل (۱۳۸۵). اقتصاد سیاسی بین‌الملل و جهانی شدن. برگردانِ حسین پوراحمدی. تهران: قومس.
.
.
.
بخش : اقتصاد سیاسی بین الملل ◄
برچسب : syllabus , اقتصاد-سیاسی-بین-الملل , درس-اقتصاد-سیاسی-بین-الملل , سرفصل-درس-اقتصاد-سیاسی-بین-الملل , سرفصل-دروس , منابع-درس-اقتصاد-سیاسی-بین-الملل , کلاسهای-دکتر-روح-الله-تقی-نژاد ,