«سرفصل ها و منابع درس ایران و کشورهای همسایه»
سرفصل‌ها و منابع درس
ایران و کشورهای همسایه
Iran and Neighboring Countries
تعداد واحد: 2
تعداد ساعت: 32
دروس پیش‌نیاز: درسِ سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران
نوع واحد: جبرانی ☐ پایه ☐ تخصصی ☒ اختیاری ☐ نظری ☒ عملی ☐
آموزش تکمیلی عملی: ندارد ☒ دارد ☐ (سفر علمی ☐ کارگاه ☐ آزمایشگاه ☐ سمینار ☐)
آزمون: نوشتاری ☒ عملکردی ☐
استاد: دکتر تقی نژاد
هدف درس: آشنایی دانشجویان با ساختارهای سیاسی، اقتصادی و فرهنگی کشورهای همسایه و نوع روابط جمهوری اسلامی ایران با آنها.
شرح درس: در این درس، دانشجو در ضمن آشنایی با ساختارهای حکومتی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی کشورهای همسایه، ویژگیها و سیاست،های منطقه،ای و بین،الملل آنها را مورد مطالعه قرار داده و با حوادث و مسائل و موضوعات مهمی که در این کشورها بر روابط دوجانبه و چندجانبه آنها با جمهوری اسلامی تأثیرگذار هستند آشنا می‌گردند.
جلسۀ اول
گفتار: مفاهیم و کلیات
● اهمیت منطقه و جایگاه ایران در بین همسایگان
● توصیف منطقۀ آسیای غربی و جنوب غربی
● هم‌پیوندی‌های منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران با همسایگان
جلسۀ دوم
گفتار: چارچوب‌های نظری مطالعات منطقه‌ای متناسب با مسائل ایران و همسایگان
جلسۀ سوم
گفتار: همسایگان ایران: کشورهای حاشیۀ جنوبی خلیج فارس–1–عربستان
● بررسی ساختار سیاسی، وضیت فرهنگی، اوضاع اقتصادی
● روابط با جمهوری اسلامی ایران
جلسۀ چهارم
گفتار: همسایگان ایران: کشورهای حاشیۀ جنوبی خلیج فارس–2–کویت، امارات
● بررسی ساختار سیاسی، وضیت فرهنگی، اوضاع اقتصادی
● روابط با جمهوری اسلامی ایران
جلسۀ پنجم
گفتار: همسایگان ایران: کشورهای حاشیۀ جنوبی خلیج فارس–3–قطر، عمان، بحرین
● بررسی ساختار سیاسی، وضیت فرهنگی، اوضاع اقتصادی
● روابط با جمهوری اسلامی ایران
جلسۀ ششم
گفتار: همسایگان ایران: کشورهای حاشیۀ جنوبی خلیج فارس–4
● منازعات مهم
● ترتیبات امنیتی
● شورای همکاری خلیج فارس
● نقش و نفوذ قدرت‌های فرامنطقه‌ای
جلسۀ هفتم
گفتار: همسایگان ایران: همسایگان غربی–1–عراق
● بررسی ساختار سیاسی، وضیت فرهنگی، اوضاع اقتصادی
● اشغال عراق توسط آمریکا
● روابط با جمهوری اسلامی ایران
● منازعات مهم
● ترتیبات امنیتی
● نقش و نفوذ قدرت‌های فرامنطقه‌ای
جلسۀ هشتم
گفتار: همسایگان ایران: همسایگان غربی–2–ترکیه
● بررسی ساختار سیاسی، وضیت فرهنگی، اوضاع اقتصادی
● عضویت ترکیه در ناتو و تأثیر آن بر روابط با ایران
● روابط با جمهوری اسلامی ایران
● منازعات مهم
● ترتیبات امنیتی
● نقش و نفوذ قدرت‌های فرامنطقه‌ای
جلسۀ نهم
گفتار: همسایگان ایران: همسایگان شرقی–1–افغانستان
● بررسی ساختار سیاسی، وضیت فرهنگی، اوضاع اقتصادی
● اشغال افغانستان توسط ناتو
● روابط با جمهوری اسلامی ایران
● منازعات مهم
● ترتیبات امنیتی
● نقش و نفوذ قدرت‌های فرامنطقه‌ای
جلسۀ دهم
گفتار: همسایگان ایران: همسایگان شرقی–2–پاکستان
بررسی ساختار سیاسی، وضیت فرهنگی، اوضاع اقتصادی
روابط با جمهوری اسلامی ایران
● منازعات مهم
● ترتیبات امنیتی
● نقش و نفوذ قدرت‌های فرامنطقه‌ای
جلسۀ یازدهم
گفتار: همسایگان ایران: همسایگان شمالی–1–آذربایجان، ارمنستان
● بررسی ساختار سیاسی، وضیت فرهنگی، اوضاع اقتصادی
● روابط با جمهوری اسلامی ایران
● بحران قره‌باغ و تأثیر آن بر روابط ایران با کشورهای شمالی
جلسۀ دوازدهم
گفتار: همسایگان ایران: همسایگان شمالی–2–قزاقستان، ترکمنستان
● بررسی ساختار سیاسی، وضیت فرهنگی، اوضاع اقتصادی
● روابط با جمهوری اسلامی ایران
جلسۀ سیزدهم
گفتار: همسایگان ایران: همسایگان شمالی–3–روسیه
● بررسی ساختار سیاسی، وضیت فرهنگی، اوضاع اقتصادی
● روابط با جمهوری اسلامی ایران
جلسۀ چهاردهم
گفتار: همسایگان ایران: همسایگان شمالی–4
● منازعات مهم
● ترتیبات امنیتی
● نقش و نفوذ قدرت‌های فرامنطقه‌ای
● اهمیت و جایگاه دریاچۀ مازندران در روابط متقابل با کشورهای شمالی
● رژیم حقوقی دریاچۀ مازندران
جلسۀ پانزدهم
گفتار: مسائل و موضوعات مهم 1
● جنگ‌های داخلی
● شکاف‌های مذهبی و قومی
● گروه‌های تکفیری و تروریسم
● هیدروپولتیک و منابع آبی: مسائل و منازعات
● مسائل امنیتی و نظام‌های امنیت منطقه‌ای
● زمینه‌های هم‌گرایی و واگرایی
جلسۀ شانزدهم
گفتار: مسائل و موضوعات مهم 2
● انقلاب اسلامی و بازتاب‌های آن بر همسایگان
● چالش‌ها و تقابل ایران با استکبار جهانی و تأثیر آن بر روابط با کشورهای همسایه
● ایرانِ فرهنگی (حوزۀ فرهنگی نوروز)
● نقش انرژی در روابط ایران با کشورهای همسایه
● فرصت‌ها و چالش‌های منطقه‌ای و جهانی
مهمترین منابع درس (ویژۀ کنکور کارشناسی ارشد):
● جعفری ولدانی، اصغر (۱۳۷۴). تحولات مرزها و نقش ژئوپولتیک آن در خلیج فارس. تهران: قومس.
● حاجی‌یوسفی، امیرمحمد (۱۳۸۴). سیاست خارجی جمهوری اسلامی در پرتو تحولات منطقه‌ای. تهران: وزارت امور خارجه.
● خرمشاد، محمدباقر (تدوین و گردآوری) (۱۳۹۳). قدرت‌های منطقه‌ای: ایران قدرت نوظهور، تهران: علمی و فرهنگی.
● محمدی، منوچهر (۱۳۹۰). آینده نظام بین‌الملل و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران. تهران: وزارت امور خارجه.
برخی از منابع پیشنهادی برای مطالعۀ بیشتر، (و کنکور دکترای تخصصی Ph.D) افزون بر منابع بالا:
● اقبالی مهدی‌آبادی، مهدی و روح‌الله تقی‌نژاد (۱۳۹۳). تهدیدات منطقه‌ای رویاروی ایران (۲۰۰۱ - ۲۰۱۱). تهران: جاوید علم.
● حسین‌خانی، نورالله (۱۳۹۱). روابط سیاسی ایران با کشورهای همسایه: از دیروز تا امروز. تهران: مسعی. .
● خدادای، محمداسماعیل (۱۳۸۳). مسائل منطقه‌ای ایران: با تاکید بر خلیج فارس. قم: یاقوت.
● شیخ عطار، علیرضا (۱۳۷۳). ریشه‌های رفتار سیاسی در آسیای مرکزی و قفقاز. تهران: وزارت امور خارجه.
● شیرودی، مرتضی (۱۳۸۳). مسایل منطقه‌ای ایران. قم: تحسین.
● غرایاق‌زندی، داود (۱۳۸۷). محیط امنیتی پیرامونی ایران (مجموعه مقالات). تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
● مجتهدزاده، پیروز (۱۳۸۸). خلیج فارس کشورها و مرزها. تهران: عطایی.
● مجتهدزاده، پیروز (۱۳90). سیاست‌های مرزی و مرزهای بین‌المللی ایران. برگردانِ حمیدرضا ملک‌محمدی. تهران: سمت.
● هینبوش، ریموند و انوشیروان احتشامی (1382). سیاست خارجی کشورهای خاورمیانه. برگردانِ علی گل‌محمدی. تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
.
.
.
بخش : ایران و کشورهای همسایه ◄
برچسب : syllabus , ایران-و-کشورهای-همسایه , درس-ایران-و-کشورهای-همسایه , سرفصل-درس-ایران-و-کشورهای-همسایه , سرفصل-دروس , منابع-درس-ایران-و-کشورهای-همسایه , کلاسهای-دکتر-روح-الله-تقی-نژاد ,