«سرفصل ها و منابع درس مسائل سیاسی جهان اسلام»
سرفصل‌ها و منابع درس
مسائل سیاسی جهان اسلام
Political Issues in the Islamic World
تعداد واحد: 2
تعداد ساعت: 32
دروس پیش‌نیاز: –
نوع واحد: جبرانی ☐ پایه ☐ تخصصی ☒ اختیاری ☐ نظری ☒ عملی ☐
آموزش تکمیلی عملی: ندارد ☒ دارد ☐ (سفر علمی ☐ کارگاه ☐ آزمایشگاه ☐ سمینار ☐)
آزمون: نوشتاری ☒ عملکردی ☐
استاد: دکتر تقی نژاد
هدف درس: آشنایی دانشجویان با مسائل و تحولات بین‌المللی مرتبط با کشورهای اسلامی در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی.
شرح درس: در این درس، با رویکرد تاریخی به چگونگی تولد و گسترش جهان اسلام به‌مثابۀ یک کل فرهنگی–تمدنی پرداخته می‌شود و سپس مسایل و رویدادهای جهان اسلام در دوران معاصر مطالعه می‌گردند.
جلسۀ اول
گفتار: مفاهیم و کلیات
● امت
● دارالاسلام
● دارالایمان
● خلافت
● امامت
● دارالکفر
● دارالهدنه
● جهان اسلام و...
جلسۀ دوم
گفتار: پیدایش جهان اسلام 1
● مروری بر تاریخ تحولات بین‌المللی جهان اسلام از ابتدای ظهور اسلام تا دورۀ معاصر
● شکل‌گیری حکومت مدینه
● ارتباطات بین‌المللی آغازین جهان اسلام
جلسۀ سوم
گفتار: پیدایش جهان اسلام 2
● شکست ایران و روم از مسلمانان
● منازعات بین‌المللی جهان اسلام (مانند حملۀ مغولان و جنگهای صلیبی)
جلسۀ چهارم
گفتار: پیدایش جهان اسلام 3
● شکوفایی فرهنگ و تمدن اسلامی
● قدرتهای اصلی جهان اسلام در پایان تمدن اسلامی (شامل صفویه؛ عثمانی، گورکانیان و...)
جلسۀ پنجم
گفتار: مسائل بین‌المللی جهان اسلام در دوران معاصر 1
● استعمار در جهان اسلام
● شکل‌گیری ملت–دولت‌ها و تأثیر آن بر جهان اسلام
جلسۀ ششم
گفتار: مسائل بین‌المللی جهان اسلام در دوران معاصر 2
● نفوذ مکاتب فکری غرب در جهان اسلام
– پان عربیسم
– پان ترکیسم
– پان ایرانیسم
– پان کردیسم
جلسۀ هفتم
گفتار: مسائل بین‌المللی جهان اسلام در دوران معاصر 3
● منازعات جهان غرب با جهان اسلام
– جنگهای ایران و روس
– جنگهای انگلستان و فرانسه با ایران و عثمانی
– فروپاشی عثمانی و افول اقتدار اسلام
جلسۀ هشتم
گفتار: مسائل بین‌المللی جهان اسلام در دوران معاصر 4
● نهضت‌های آزادی‌بخش
– چپ‌گرا
– ملی‌گرا
– اسلام‌گرا
جلسۀ نهم
گفتار: چالش‌های جهان اسلام–1
● جغرافیای فرهنگی و سیاسی جهان اسلام بعد از جنگ جهانی اول و دوم تاکنون
● تأثیر نظام پسا جنگ سرد بر مناسبات خارجی کشورهای جهان اسلام
● حضور نظامی غرب در جهان اسلام پس از ۱۱ سپتامبر
جلسۀ دهم
گفتار: چالش‌های جهان اسلام–2
● شکل‌گیری رژیم صهیونیستی و مسألۀ فلسطین
جلسۀ یازدهم
گفتار: چالش‌های جهان اسلام–3
● جنگ عراق و ایران
● جنگهای اول و دوم خلیج فارس
جلسۀ دوازدهم
گفتار: چالش‌های جهان اسلام–4
● بحران کشمیر
● بحران پشتونستان و ظهور طالبان
● مسألۀ سودان
● بحران صحرا
● بحران شبه‌جزیره بالکان
جلسۀ سیزدهم
گفتار: چالش‌های جهان اسلام–5–مسائل محلی جهان اسلام
● پاراچنار پاکستان
● چچن
● سین کیانگ و اویغوری‌های چین
● جزیرۀ میندانائو فیلیپین
جلسۀ چهاردهم
گفتار: چالش‌های فرهنگی جهان اسلام
● شکاف‌های قومی و مذهبی
● مسائل مسلمانان در کشورهای غیراسلامی
● اسلام‌هراسی
● ایران‌هراسی
● عرب‌هراسی
● غربی شدن
جلسۀ پانزدهم
گفتار: ظرفیت‌ها و فرصت‌های جهان اسلام 1
● سیاسی
– بیداری اسلامی
– مردم‌سالاری دینی
– ژئوپولتیک
● اقتصادی
– انرژی
جلسۀ شانزدهم
گفتار: ظرفیت‌ها و فرصت‌های جهان اسلام 2
● فرهنگی
– فرهنگ و تمدن نوین اسلامی
– مقاومت
● اجتماعی
● جمعیت
مهمترین منابع درس (ویژۀ کنکور کارشناسی ارشد):
● مسائل سیاسی، اجتماعی و فرهنگی جهان اسلام درباره مصر، تونس، بحران جهان عرب، سوریه و... . تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
برخی از منابع پیشنهادی برای مطالعۀ بیشتر، (و کنکور دکترای تخصصی Ph.D) افزون بر منابع بالا:
● زورق، محمدحسن (۱۳۹۴). عصر شکستن زنجیرها: گفت‌وگوهای ماهنامه فرهنگ اسلامی با حضور کارشناسان.
● عربی، عزت الله (۱۳۹۴). جغرافیای سیاسی جهان اسلام. قم: مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفی(ص).
● هویسن، جان (۱۳۸۹). ریشه‌های شرقی تمدن غربی. برگردانِ عبدالله فرهی. تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
.
.
.
بخش : مسائل سیاسی جهان اسلام ◄
برچسب : syllabus , درس-مسائل-سیاسی-جهان-اسلام , سرفصل-درس-مسائل-سیاسی-جهان-اسلام , سرفصل-دروس , مسائل-بین-المللی-جهان-اسلام , مسائل-سیاسی-جهان-اسلام , مسایل-سیاسی-جهان-اسلام , مطالعات-سیاسی-جهان-اسلام , منابع-درس-مسائل-سیاسی-جهان-اسلام , کلاسهای-دکتر-روح-الله-تقی-نژاد ,